Jak dochodzić praw do spadku od obdarowanego?

Podobnie jak w przypadku dziedziczenia testamentowego, w przypadku dziedziczenia ustawowego spadkobiercom również przysługuje prawo do zachowku. W tym artykule możesz zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi zachowku.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008 r., sygn. akt III CSK 255/07 „Jeżeli spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek, uprawniony do zachowku może dochodzić od obdarowanego roszczenia o zachowek w granicach określonych w art. 1000 k.c.”

Przykład:

 Jeśli Anna rok przed śmiercią podarowała mieszkanie przyjacielowi, a samochód siostrze, a w konsekwencji nie zostawiła swojej córce żadnego spadku, to córka ma roszczenie przeciwko obdarowanym o zapłatę zachowku.

Trzeba pamiętać, że nieodpłatne przysporzenia dokonane na rzecz osób niebędących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku nie podlegają doliczeniu do spadku jeżeli zostały dokonane przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Natomiast darowizny dokonane na rzecz spadkobierców lub osób uprawnionych do zachowku podlegają doliczeniu niezależnie od tego, kiedy zostały dokonane.

Darowizny uczynione przez spadkodawcę podlegają doliczeniu także wówczas, gdy przedmiot darowizny uległ zniszczeniu lub zużyciu. Nie jest także istotne, czy przedmiot darowizny nadal znajduje się w majątku obdarowanego.

Roszczenie o zapłatę zachowku może również przysługiwać przeciwko innym spadkobiercom ustawowym. Zdarza się bowiem, że spadkodawca przed śmiercią dokonuje darowizn tylko na rzecz jednego ze spadkobierców. Na przykład ojciec mający dwójkę dzieci zawiera umowę darowizny domu z córką, podczas gdy synowi nie zostawia nic. Wówczas syn jest uprawniony do wystąpienia z powództwem o zapłatę zachowku przeciwko siostrze (córce zmarłego). Należy pamiętać, że jeżeli spadkobierca obowiązany do zapłaty zachowku jest sam uprawniony do zachowku, jego odpowiedzialność ogranicza się tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek.

Roszczenie o zachowek przeciwko obdarowanemu przedawnia się z upływem 5 lat od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Jeżeli obdarowany nie chce dobrowolnie zapłacić należnej części spadku, należy wystąpić do sądu z pozwem o zapłatę zachowku. Opłata sądowa w sprawie o zachowek wynosi 5% wartości przedmiotu sporu (tj. kwoty, o której zasądzenie wnosimy.)

Photo by Uroš Jovičić on Unsplash