Jakie prawa ma ofiara stalkingu (uporczywego nękania)?

Stalking (czyli inaczej uporczywe nękanie) jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat 3. Odpowiedzialność karną za przestępstwo stalkingu reguluje art. 190a  §1 Kodeksu karnego:

„Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”

Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. To oznacza, że dopóki nie złożysz zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i nie będziesz domagać się ukarania sprawcy, organy ścigania nie będą działać z urzędu w Twojej sprawie. Najkorzystniej sporządzić taki wniosek pisemnie. Możesz zlecić jego przygotowanie adwokatowi. Jako osoba pokrzywdzona przestępstwem masz prawo do ustanowienia pełnomocnika, który będzie w Twoim imieniu sporządzał pisma, będzie obecny przy Twoim przesłuchaniu, a także będzie brał udział w innych czynnościach na etapie postępowania przygotowawczego. Adwokat będzie również reprezentował Twoje interesy w postępowaniu sądowym.

Jeśli sporządzisz wniosek nieumiejętnie i nie wskażesz organom ścigania odpowiednich dowodów, możesz ponieść ryzyko umorzenia postępowania lub zakwalifikowania zachowania sprawcy jako wykroczenie z art. 107 kw polegającego na złośliwym niepokojeniu - Kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1500 złotych albo karze nagany.

Przed złożeniem zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa stalkingu, powinnaś zebrać dowody, które pozwolą wykazać, że sprawca popełnił przestępstwo. Przydatne będą zwłaszcza wydruki smsów, maili, które wysyłał do Ciebie stalker, wykaz połączeń telefonicznych, które do Ciebie wykonał. Jeśli są świadkowie nękania – ich dane (imię, nazwisko, adres) będą potrzebne do przesłuchania ich w Twojej sprawie. Pamiętaj, że świadkiem może być nie tylko osoba, która bezpośrednio widziała nękanie, ale również osoba, której pokazałaś niechciane smsy, powiedziałaś że obawiasz się, że stalker zrobi Ci krzywdę.

Możesz domagać się żeby już na etapie postępowania przygotowawczego (przed wniesieniem sprawy do sądu), prokurator nałożył na podejrzanego środek zapobiegawczy polegający na zakazie kontaktowania się z Tobą i zakazie zbliżania się do Ciebie na określoną odległość. Taką możliwość daje art. 275 §  2 k.p.k. Warto złożyć wniosek o zastosowanie takiego środka zapobiegawczego już w pierwszym piśmie wysłanym do organów ścigania.

Zakaz kontaktowania się z określonymi osobami oraz zakaz zbliżania się może być również orzeczony jako środek karny przez sąd (na podstawie art. 41a k.k.). To oznacza, że w wyroku (obok kary za popełnienie przestępstwa stalkingu), sąd może zakazać sprawcy zbliżania się do określonych osób i wskazać odległość od osób chronionych, którą skazany obowiązany jest zachować.

Pokrzywdzony może domagać się również w procesie karnym zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną popełnieniem przestępstwa. Termin na złożenie wniosku, o którym mowa w art. 46 k.k. upływa wraz z zamknięciem przewodu sądowego na rozprawie głównej. Z pewnością pokrzywdzony reprezentowany przez adwokata powinien zostać przez niego uprzedzony o takiej możliwości.

Czasami stalking może być związany z naruszeniem dóbr osobistych. O tym jak reagować na naruszenie dóbr osobistych przeczytasz w tym artykule.

Photo by Dawid Zawiła on Unsplash